Kurdeşen veya ürtiker, vücutta kaşıntılı, şişmiş ve kızarıklıkla karakterize edilen bir cilt rahatsızlığıdır. Bazı hastalarda, dudaklar, ağız içi ve yüzde şişme gibi ek belirtiler de görülebilir.

Kurdeşen (Ürtiker) Neden Olur? Kurdeşen, çeşitli içsel veya dışsal uyarıcılarla tetiklenebilir. Bu tetikleyicilerin bir kısmı alerjik reaksiyonlar aracılığıyla, bazıları iltihaplı enfeksiyonlar sırasında veya sonrasında, diğerleri ise fiziksel faktörlerle (soğuk, sıcak, basınç, efor vb.) ilişkilendirilir. Ancak birçok durumda, tetikleyici faktör belirlenemez. Her durumda, kurdeşeni tetikleyen mekanizmalar büyük ölçüde aynıdır:

1. Mast Hücrelerinin Aktivasyonu: Vücut çeşitli nedenlerle uyarıldığında, bağışıklık sisteminin savunma hücresi olan mast hücreleri histamin ve trombosit aktivasyon faktörü (PAF) gibi haberci ajanları salgılar.
2. Kan Damarlarının Genişlemesi: Bu haberci ajanlar, ciltteki kan damarlarını genişleterek damarların plazma adı verilen kan sıvısı için geçirgen hale gelmesine neden olur.
3. Plazma Sızıntısı: Sonuç olarak, kan plazması damar dışına sızar, bölgesel olarak birikir ve kurdeşen olarak adlandırılan döküntülere yol açar.

Kurdeşen (Ürtiker) Tetikleyici Faktörler Nelerdir? Kurdeşen hastalığı için birçok potansiyel tetikleyici faktör vardır, bu nedenle hastaların bu faktörleri belirlemesi zor olabilir. Bunlardan bazıları şunlar olabilir:

• Alerjenler: Özellikle fındık, kabuklu deniz ürünleri ve diğer alerjenler.
• Enfeksiyonlar: Virüsler, bakteriler veya parazitler nedeniyle oluşan enfeksiyonlar.
• Hastalıklar: Tiroid hastalıkları, romatizmal hastalıklar gibi sistemik hastalıklar.
• Böcek Sokmaları: Arı, yaban arısı veya sivrisinek ısırıkları.
• Fiziksel Etkiler: Soğuk, sıcak, güneş ışığı, ter, basınç ve egzersiz gibi fiziksel faktörler.
• İlaçlar: Bazı antibiyotikler, tansiyon ilaçları veya ağrı kesiciler gibi ilaçlar.

Kurdeşen (Ürtiker) Belirtileri Nelerdir? Kurdeşen geliştiğinde, her hasta tarafından karakteristik bazı belirtiler ortaya çıkar:

• Ciltte kızarıklık ve şişme oluşur. Bu lezyonlar bazen milimetrik küçük noktalar halinde olabilirken, bazen daha büyük bölgeleri kaplayabilir.
• Şişen cilt bölgelerinde yoğun kaşıntı ve yanma hissi vardır.
• Lezyonlar genellikle 24 saat içinde iz bırakmadan kaybolur, ancak bu, gelecekte tekrar olmayacakları anlamına gelmez.

Kurdeşen (Ürtiker) Tanısı Nasıl Konur? Kurdeşen tanısı genellikle hastanın semptomları ve fizik muayene ile konabilir. Ancak kesin tanı için bazen ek testler gerekebilir.

Hızlı bir tanı için hastanın aniden gelişen ürtiker semptomlarını bildirmesi yeterli olabilir. Ancak, doktora başvurduğunuzda döküntülerin mevcut olmaması durumunda semptomların ve tıbbi öykünün paylaşılması önemlidir. Ürtiker tanısı, semptomların tipikliği ve süresi temel alınarak konur. Özellikle semptomların 24 saat içinde tamamen kaybolup kaybolmadığı göz önüne alınır.

Kurdeşen (Ürtiker) Tedavisi Nasıl Yapılır? Kurdeşen tedavisi, mümkünse tetikleyicileri tanımak ve bunlardan kaçınmakla başlar. Eğer kurdeşen tetikleyen bir yiyecekse, bu yiyeceklerin tüketilmesi yasaklanır. İlaç nedenli bir ürtiker durumu söz konusu ise, ilgili ilaçlar kesilir ve alternatif ilaçlarla değiştirilir. Arı veya yaban arısı zehri gibi böcek sokmaları sonucu kurdeşen gelişmişse, spesifik immünoterapi tedavisi gerekebilir.

Kurdeşen tedavisi ayrıca semptomların hafifletilmesi amacıyla antihistaminik ilaçlar, kortikosteroidler ve immünsüpresanlar gibi ilaçları içerebilir. Tedavi planı, semptomların şiddetine, sıklığına ve süresine göre kişiye özgü olarak oluşturulur.

Sonuç olarak, kurdeşen (ürtiker) vücudun farklı tetikleyicilere tepkisi sonucu ortaya çıkan kaşıntılı, şişmiş ve kızarıklıkla karakterize bir cilt rahatsızlığıdır. Tanı ve tedavi, semptomların süresi, şiddeti ve tetikleyici faktörlere bağlı olarak değişebilir. Bu nedenle bir doktora danışmak, doğru tanı ve etkili tedavi için önemlidir.